Toon/Verberg Nieuwe Hollandse Waterlinie

Een fietstocht langs de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, de mooie uiterwaarden van de Lek, de kasteeltuin van Jonkheer Ram, het historische stadje Vianen en het pittoreske vroegere vissersplaatsje Vreeswijk.

Nederland is één van de meest waterrijke landen ter wereld. Een groot gedeelte is ontstaan door het terugdringen van de zee en het droogleggen van polders. Omdat veel land onder zeeniveau ligt, moest Nederland altijd de strijd aangaan tegen overstromingen.

Overstromingen vormden echter ook een bondgenoot tegen vijandige troepen. Zo werd in de negentiende eeuw de Nieuwe Hollandse Waterlinie aangelegd. Met een complex systeem van kanalen, sluizen en waterwegen konden grote gedeelten land op een gecontroleerde manier onder water worden gezet. Grote gebieden rond Utrecht liggen echter te hoog en kunnen daardoor niet worden geïnundeerd. Daarom werden deze gedeelten beschermd met forten en bunkers. De hele 85 kilometer lange Nieuwe Hollandse Waterlinie is een nationaal monument dat is genomineerd voor de Unesco Werelderfgoedlijst.

Tegenwoordig hebben de meeste forten een culturele of sociale functie. Op onze route zijn er verschillende forten en bunkers, allemaal met hun eigen karakter. We zullen er enkele bezoeken. Lunetten (1822-1828) bestaat uit vier kleine halvemaanvormige forten (I-IV). We fietsen erlangs wanneer we Utrecht verlaten (I en II) en als we Utrecht weer binnen rijden (III en IV). Lunet IV heeft een lunchrestaurant waar mensen met een verstandelijke beperking werken. Fort Vechten (1867-1870) is één van de grootste forten. Het is vrij toegankelijk en het Waterliniemuseum is er ondergebracht. Werk aan de Groeneweg (1914-1918) heeft een beleefroute die leidt langs en door de bunkers, groepsschuilplaatsen, loopgraven en aarden wallen waaruit deze stelling bestaat. Werk aan het Spoel (1816-1824) is tegenwoordig een recreatiegebied met een restaurant waar ook beeldhouwworkshops worden gegeven. Fort Everdingen (1841-1847) moest voorkomen dat vijandige legers via de Lekdijk of over de Lek door de waterlinie heen konden. Met behulp van drie sluizen kon het omliggende gebied worden geïnundeerd. Het fort is nu een natuurgebied met een camping en de bierbrouwerij Duits & Lauret. Fort Vreeswijk (1855) is een ontmoetingsplaats voor de bewoners van de huidige wijk Vreeswijk in Nieuwegein.

Het water heeft meer voordelen. De ligging aan de zee, de rivieren en kanalen zijn erg gunstig voor de handel zowel dichtbij als ver weg. Vooral vanaf de zeventiende eeuw, de Gouden Eeuw, zorgde dit voor welvaart. We steken het Amsterdam-Rijnkanaal over, één van de drukste kanalen ter wereld, met ongeveer één schip per vijf minuten. Dit kanaal verbindt hoofdstad Amsterdam met de grote rivieren en daardoor met het achterland en de industriegebieden in Duitsland en Frankrijk. We steken twee keer met een pontje de Lek over en volgen deze rivier over de dijk.

De uiterwaarden vormen een belangrijk natuurgebied met heuvels, grasland en karakteristieke oeverbegroeiing. Het gebied is rijk aan wilde planten en insecten.

Op weg naar de Lek passeren we de locatie van ridderhofstad en kasteel Schalkwijk. Rond 1800 is dit kasteel afgebroken en de slotgracht gedempt. Eind vorige eeuw werden de grachten weer uitgegraven en in het landschap zichtbaar gemaakt.

In 2008 is de kasteeltuin (van Jonkheer Ram) gereconstrueerd op de oorspronkelijke plaats. De tuin toont veel kruidachtige planten, bloembedden en fruitbomen. Het is en mooie plek om even rond te lopen en te genieten van de rust.

Net voordat we de Lek de tweede keer oversteken fietsen we door Vianen , een historisch stadje met een mooi plein met prachtige gebouwen. We verlaten Vianen door de Lekpoort en nemen het tweede pontje (Pontje Vianen Nieuwegein ) naar Vreeswijk .

Het vroegere dorpje Vreeswijk ligt daar waar de Lek en het Merwedekanaal elkaar kruisen. Het pittoreske oude dorpscentrum met de sluizen is zeer goed bewaard gebleven.
Aan het eind van onze tocht volgen we het inundatiekanaal (ook onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie) door de wijk Lunetten (genoemd naar het fort) en het prinses Beatrixpark. Hiermee komen we terug in het historische centrum van Utrecht alwaar onze tocht eindigt.

Inclusief

• Fietshuur
• Pontjes Lek

Niet inbegrepen

• Eten of drinken

Book/Inquire